De Rijksoverheid wil dat de Nederlands economie in 2030 voor 50% circulair is en in 2050 zelfs 100% circulair. Dat betekent geen afval meer en alle reststoffen hergebruiken. Een groot vraagstuk voor gemeenten, die beleid maken voor circulair opdrachtgeverschap. BouwCirculair heeft met overheden en ketenpartners de Circulaire tools GWW/Infra ontwikkeld om gemeenten te helpen hun doelen te bereiken.
Daaf de Kok: ‘BouwCirculair is in het leven geroepen rond het thema circulariteit in de bouw en infra. Je hebt het dan over duurzaam gebruik van bouwmaterialen, maar ook CO2 reductie. We zijn een samenwerkingspartner van Circulair Westfriesland en brengen keten- en grondstofpartners bij elkaar zodat ze samen vraag en aanbod op elkaar kunnen afstemmen en we samen de ambities van de Rijksoverheid kunnen halen. Er zijn al volop instrumenten om te voldoen aan de klimaatwet en dus reductie van de uitstoot van CO2, Stikstof en andere broeikasgassen. Maar ook als het gaat om het uitputten van natuurlijke grondstoffen en het produceren van afval moeten we aan de slag. 12 april was het Overshoot Day. Wereldwijd zijn tussen 1 januari en 12 april net zoveel grondstoffen verbruikt als de aarde jaarlijks aan kan. En dan duurt het jaar nog bijna 8 maanden. En er komen jaarlijks meer mensen bij op de wereld. Die hebben ook weer grondstoffen nodig om te kunnen leven. We moeten samen nóg meer reduceren om de aarde leefbaar te houden.’
Ketensamenwerking
‘We hebben met elkaar alle belangrijke grondstoffen uit de Grond-, Weg- en Waterbouw en de bouwsector op een lijst gezet met hun belasting per verschillende eenheden. Denk daarbij aan beton, asfalt, hout en kunststof. Daarbij kijken we met de ketenpartners eerst hoe we de grootste (beton met 39%), kunnen reduceren en op welke wijze en mate ze circulair kunnen werken in de keten. Hiervoor gebruiken we de R-ladder voor circulariteit van de RVO. Hieruit komen 6 strategieën die we kunnen toepassen: refuse (bouw of verbouw uitstellen of niet doen), reduce (efficiënter produceren of gebruiken), reuse (hergebruik), repair (reparatie of onderdelen hergebruiken), recycle (verwerken en materialen hergebruiken), recover (energie terugwinnen uit materialen). Het doel is de grondstoffen in de keten houden, waardoor je dus voor iedere stap in de keten gaat kijken hoe je dat zoveel mogelijk circulair kunt maken. En dat betekent dat iedereen in de keten belangrijk is. Er zijn diverse instrumenten om je te helpen processen circulair te optimaliseren. Met de levenscyclusanalyse bijvoorbeeld, heb je alle stappen (en daardoor partijen) duidelijk in beeld en kun je samen kijken hoe je daar verbeteringen in kunt aanbrengen.’
Circulair Bouwbesluit als leidraad
‘Het is dus een uitdaging om stappen te zetten binnen de geldende regelgeving. In 2030 wil de overheid 55% minder CO2 uitstoten én dus 50% circulair zijn. Dat vraagt ook bestuurlijke en beleidsmatige aanpassingen. Kennis van het nut en de noodzaak en de mogelijkheden en instrumenten om deze aanpassingen te doen zijn belangrijk. Veel organisaties zien de noodzaak van circulair worden nog niet zo of vinden het ingewikkeld. Daarom hebben we een systematiek bedacht waarmee we overheden helpen hun doelen te bereiken. Op 1 januari 2024 wordt het Bouwbesluit ingeruild voor de Omgevingswet. Daarom hebben wij heel ludiek het Circulair Bouwbesluit geïntroduceerd. Dit is het geheel van alle instrumenten waarmee gemeenten de doelen van 2030 kunnen behalen. Hierbij is het traject van beleid, ontwerp, contract, uitvoering, verwijderen & sloop uiteengezet met tussen alle stappen instrumenten die je kunt gebruiken om hier meer circulair mee om te gaan. Van de CO2 prestatieladder via Moederbestek.nl naar Sloop circulair. Wanneer de gemeenten het Circulair Bouwbesluit volgen, bereiken gemeenten circa 80% van hun circulaire doelen.’
Stimulerend voorbeeld
Gemeenten in de regio kunnen circulair sturen op het beton hoogwaardig in de keten houden. Grondstoffenbank Van der Bell kan de materialen uit beton terugwinnen om nieuw beton van te maken. Grondstoffen in de materiaalketens houden en in de eigen regio is het meest duurzaam.
Voor meer informatie over het Circulair Bouwbesluit kun je kijken op Bouwcirculair.nl.
Link naar de tools: zie deze link: CirculairBouwbesluit – Bouwcirculair
De huidige wet- en regelgeving is grotendeels gebaseerd op traditionele bouwwijzen met hout, beton, staal en metselwerk. Het is van belang dat er wet- en regelgeving komt die adequaat is voor nieuwe materialen zoals bij houtbouw de CLT. De regels uit het BBL zijn nu nog niet toereikend voor CLT-houtbouw. Voornamelijk op het vlak van brandveiligheid, akoestiek en constructie zijn er vraagstukken rondom vergunningverlening.
In deze sessie gaan we in op de ervaringen met bouwtechnische aspecten en vergunningen, eventueel via voorbeeldcasussen, en hoe hier stappen in gemaakt kunnen worden. Er worden inzichten gedeeld vanuit de Omgevingsdienst omtrent de vergunningverlening voor brandveiligheid, akoestiek en constructie en hoe hiermee om te gaan in het bouwproces.