De nieuwe toilet is een tweedehandsje

Als woningcorporaties gaan verduurzamen, kan het snel gaan. Het Grootslag en De Woonschakel in Westfriesland geven het goede voorbeeld. Circulair wordt het pas in hun nieuwbouw. Lees verder

Michael Dienaar, Hoofd Afdeling Vastgoed van De Woonschakel: “Vergroening kan op gespannen voet staan met de hoofdopdracht voor een woningcorporatie, namelijk het bieden van betaalbare huisvesting. Daarom doen we het maatregel voor maatregel, zodat we de kosten kunnen uitsmeren over de tijd en we huurders niet met een huurverhoging op te hoeven zadelen.”

“Daarin houden we wel het tempo vast. De overheid schrijft voor dat ons woningaanbod in 2030 gemiddeld label A moet hebben. Wij hebben deze stip op de horizon al in 2025 gezet. Renovaties en groot onderhoud zijn ideale momenten voor duurzame ingrepen. Daarbij wagen we ons nog niet echt aan circulaire maatregelen. Het gebruik van secundaire maatregelen? Daarin zijn we terughoudend, zolang de kwaliteit niet volledig gewaarborgd is. De grootschaligheid van onze projecten maakt het ook lastig. Zie maar eens genoeg bruikbare reststromen binnen te krijgen.”

“We zijn wel actief in circulaire nieuwbouw. Met Stabo Bouw hebben we een prefab concept ontwikkeld met een zeer hoge isolatiewaarde dankzij een speciaal type steenwol, infrarood verwarming en daken van zonnepanelen, die de woning ‘all electric’ maken. In de fabricage van deze RockZero woningen hebben we rekening ermee gehouden dat de materialen op termijn herbruikbaar moeten zijn. Zo zijn onderdelen niet verlijmd, maar geschroefd, zodat ze ‘netjes’ te demonteren zijn. Daarnaast zijn RockZero woningen licht genoeg om geplaatst te kunnen worden op funderingen van oude woningen. Ik verwacht dat dit de bouwstijl van de toekomst wordt.”

Michael Dienaar: “De grootschaligheid van onze projecten maakt circulariteit lastig.”

Met elkaar circulair leren

Hans Kröger, Directeur van Het Grootslag: “Over circulariteit wordt vaak makkelijk gedacht. Waarom kunnen we de goede onderdelen van een (sloop)woning niet hergebruiken? Dat klinkt inderdaad voor de hand liggend. Maar dan moeten ze wel voldoen aan de eisen van het huidige Bouwbesluit. Zo zijn deuren en kozijnen vaak te klein voor de nieuwe generatie woningen. Bovendien gaan de prijzen van de slopers direct omhoog, als ze de sloopkogel voorzichtiger moeten hanteren en materiaal moeten teruggeven. En denk je dat bewoners het prettig vinden, als hun ‘nieuwe’ toiletpot een tweedehandsje blijkt te zijn?”

“Ik wil niet beweren dat er geen ruimte is voor circulair bouwen en renoveren. Maar we moeten alle betrokkenen er wel aan laten wennen. De standaard-reflex moet zijn: ‘Ik gooi pas iets weg als ik zeker weet dat het niet opnieuw te gebruiken is’. En zelf kunnen we als organisatie ook nog een hoop leren. Het Grootslag is met vier andere woningcorporaties uit Noord-Holland een Community of Practice gestart. In de eerste fase van deze samenwerking gaan we de mogelijkheden onderzoeken om aspecten van de woningbouw/renovatie circulairder te maken. Denk aan circulaire badkamers of circulaire isolatie. Wat komt daarbij kijken? En wie hebben we daarvoor nodig?”

“Zelf zijn we met Hecon Bouw aan het experimenteren met modulaire woningsystemen. Die zijn in de basis al circulair, omdat je ze flexibel kunt verplaatsen. Ik ben namens het Platform Woningcorporaties Westfriesland ook betrokken bij een project van stichting Clean2anywhere. We hebben ‘flex-circulaire woningen’ bedacht. Deze worden gemaakt met afgeschreven materialen en afval en zijn ongeveer 30m2 groot. De eerste proefwoning staat klaar. En het leuke is dat zij gebouwd worden door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Zo ben je met elkaar super maatschappelijk bezig.”

Han Kröger: “We onderzoeken of we woningen kunnen bouwen van afval.”